KAROTİS-BOYUN DAMAR TIKANIKLIKLARI

        Karotis damar darlık ve tıkanıklıkları genellikle diyabetik ve kolestrol yüksekliği olan hastalarda oluşur. Kalp damar tıkanıklığı olan hastalarda karotis tıkanıklığı olma olasılığı da yüksektir.Bu nedenle 40 yaş üstü koroner arter hastalarında yapılacak işlemler öncesi karotis darlığı olup olmadığı incelenmelidir.

       Karotisler ve boynun arka tarafında vertebral arter dediğimiz damarlar beyin ve beyinciğin kan dolaşımını sağlayan yegane damar sistemidir. karotis ve vertebral arterler sağ ve solda olmak üzere 2şer adettir.

        Karotis stenozunda daralmanın şiddetine göre artan şikayetler görülebilir. Küçük darlıklarda şikayet olmayabilir. Ancak ilerleyen darlıklarda başdönmesi, senkop dediğimiz bayılma durumu, geçici veya son aşamada kalıcı felç durumları görülebilir.

        Vertebral arter beyinciğin beslenmesinde daha ön plandadır bu nedenle lezyonlarında ciddi başdönmesi şikayeti olabilir.

        Başdönmesi basit bir şikayet değildir. Bazı rahatsızlıklarda, enfeksiyonlarda  kısa süreli başdönmesi olabilir. Uzun süre devam ediyorsa inceleme gerekir. Bu incelemede dengeyi sağlayan organlarda yani iç kulak-göz-beyin ve beyincik te bir rahatsızlık olup olmadığı incelenir. Bazen bu organlar normal olsada kalp ve damar hastalıklarında beyin ve beyinciğe ulaşan kan miktarı yetersiz olabilir. Sık görülen ve tehlikeli bazı kalp ritm bozukluklarında başdönmesi ve bayılma çok sıktır.

        Sıklık sırasına göre düşünüldüğünde öncelikle KBB ve Nöroloji bölümleri bu hastaları değerlendirir. Özellikle ileri yaş, hipertansiyon, kolesterol, kalp hastalığı veya diğer kronik hastalıklar varsa Kardiyoloji hekimi ve Kalp Damar Cerrahı tarafından, bilinen göz hastalığı veya görme bozukluğu varsa Göz hastalıkları uzmanı tarafından değerlendirme gereklidir.

        Başdönmesi aslında bir uyarı sistemidir ve özellikle bayılma yada bilinç kaybı da eşlik ediyorsa ciddi tehlike arzeder. 

        Damar tıkanıklığı varlığında hasta değerlendirilerek uygun hastada cerrahi veya perkutan stent uygulanarak darlık açılabilir.

        Tedavi çok hassas ve risklidir, teknikler arasında ciddi farklılıklar vardır. Müdahale öncesi ayrıntılı bilgi sahibi olunması önerilir. Cerrahi lokal veya genel anestezi altında yapılabilir. Damarı genişletmek için yapay veya hastanın bacağından alınan damar kullanılabilir. 

    Genellikle %70 üzeri darlıklarda ve hastanın şikayeti yada hastalık bulgusu varsa işlem önerilir.%100 tıkalı damarlarda herhangi bir müdahale şansı yoktur.